Thứ Hai, tháng 4 07, 2008

Đàn sếu

Cuối mùa thu, những con sếu, từng đàn, từng đàn bay về phương Nam để tránh cái lạnh mùa đông đang đến gần. Chứng kiến cảnh tượng đó, con người có những dự cảm của sự xa cách, nỗi nhớ mong và cả những bất trắc khó lường...
Đầu mùa xuân, dõi theo đàn sếu trở về trong nắng ấm, nỗi vui sướng, niềm hy vọng thường chợt đến mà không gì ngăn cản nổi, dù trong suốt quãng thời gian trước đó, có thể người ta đã phải chịu đựng bao mất mát, khổ đau và tủi nhục...
Nhân chuyến đi “Tìm Y Hoà và các bạn”, tôi lại liên tưởng đến bài hát Đàn sếu. Các bạn đ ã hy sinh, nhưng các bạn đã trở thành bất tử, giống như lời bài hát này.
Mời các bạn nghe lại bài hát
(http://download.sovmusic.ru/m32/zhuravli.mp3)

Журавли
Музыка: Ян Френкель
Слова: Расул Гамзатов (русский текст: Н. Гребнев)

Мне кажется порою, что солдаты,
С кровавых не пришедшие полей,
Не в землю эту полегли когда-то,
А превратились в белых журавлей.

Они до сей поры с времен тех дальних
Летят и подают нам голоса.
Не потому ль так часто и печально
Мы замолкаем, глядя в небеса?

Летит, летит по небу клин усталый -
Летит в тумане на исходе дня,
И в том строю есть промежуток малый -
Быть может, это место для меня!

Настанет день, и с журавлиной стаей
Я поплыву в такой же сизой мгле,
Из-под небес по-птичьи окликая
Всех вас, кого оставил на земле.

Мне кажется порою, что солдаты,
С кровавых не пришедшие полей,
Не в землю эту полегли когда-то,
А превратились в белых журавлей.

Đàn sếu
Nhạc: Yan Frenkel
Lời: Rasul Gamzatov (Lời tiếng Nga: N. Grebnev)

Những người lính không về
Từ chiến trường đẫm máu,
Dưới đất chẳng nằm yên,
Đã biến thành đàn sếu.

Chúng đến từ nơi xa,
Vừa bay vừa cất giọng.
Từng đàn, từng đàn một,
Lại bay về phương Nam

Bay theo hình mũi tên,
Trong sương mù buổi sáng.
Còn một khe trống nhỏ,
Ở giữa đàn cho tôi.

Rồi sẽ có một ngày
Cùng với đàn sếu bay,
Tôi trôi vào đêm tối,
Cũng nói bằng tiếng chim.

Những người lính không về
Từ chiến trường đẫm máu,
Dưới đất chẳng nằm yên,
Đã biến thành đàn sếu.

GM.

13 nhận xét:

tranbachai nói...

Cảm ơn Hữu Thành. "Letiat zhuravli" là một trong những bài hát ưa thích nhất của mình thời trai trẻ.

Trở lại chuyện quê nhà ta, Lê Bá Dương, CCB Thành Cổ Quảng Trị, có một bài thơ đã được khắc lên đài kỷ niệm liệt sĩ Thành Cổ.

"Đò lên Thạch Hãn ơi chèo nhẹ
Đáy sông còn đó bạn tôi nằm
Có tuổi đôi mươi thành sóng nước
Vỗ yên bờ mãi mãi ngàn năm"

Các bác nào quan tâm thì mời nghe bài này do mình viết nhạc và tự trình bày. Ghi âm ở nhà bằng điện thoại di động nên chất lượng hạn chế thôi, nhưng giá còn hội diễn văn nghệ Trường Trỗi chắc mình cũng lên cướp micro kiếm cái giải tự biên tự diễn.

http://profile.imeem.com/Kj7o6D/music/W55_wUWL/haitran_loinguoibensong/

tranbachai nói...

Ý, phải cảm ơn nhà bác GM đã dịch "Đàn sếu" nữa chứ.

Nặc danh nói...

Khi đàn sếu bay qua, số phận một con người,bài ca người lính ... Một loạt những phim về đề tài chiến tranh vừa hào hùng vừa nhân bản. không thể không rơi lệ khi xem nhũng bộ phim này dù cho bao nhiêu lần chăng nữa. Những hạnh phúc những đau khổ những giằng xé những phận người trong chiến tranh. Bộ phim được đẩy lên cao hơn cùng với những bài ca và bản nhạc trong phim. Thật ý nghĩa khi bác GM dịch và đăng tải bài hát này trong thời điểm các bạn khóa 8 vừa đi tìm mộ đông đội. Hãy lặng im ngồi lắng nghe lời ca và điệu nhạc như một nén nhang thơm gửi tới hương hồn các anh, các bạn của chúng ta.dđ-k6

HữuThành.Nguyễn nói...

GM nói chính vì theo dõi việc tìm Y Hoà và "giọt nước tràn ly" là bài viết của NT.Thái đã làm nẩy ra bài giới thiệu bài hát này.
Bài thơ của Lê Bá Dương rất hay, tin rằng bài hát do Bắc Hải phổ nhạc cũng lay động như vậy.

TranKienQuoc nói...

Bài hát này ngày ở trường Quân sự chúng tôi hay đệm ghi-ta và hát. Khắc khoải, đau đớn, thuơng cảm cho những đồng đội của mình đã hy sinh. Và trong đội hình chữ V ấy có 1 chỗ dành cho tôi!

HữuThành.Nguyễn nói...

GM cho tôi quyền sửa trong bài của mình là "mũi tên" hay "chữ V", nhưng lưu ý rằng "mũi tên" thì phù hợp chiều bay còn "chữ V" thì phải lộn ngược. Tinh vi thế đấy. Tôi để nguyên là "mũi tên" vì nó có tính hướng đích, giống cuộc sống người lính.

Nặc danh nói...

Khổ cuối cùng lúc đầu tôi định dịch là:
Rồi sẽ có một ngày
Cùng với đàn sếu bay,
Tôi trôi vào đêm tối,
Để cùng nói tao, mày.
Nhưng lại sợ nó "bỗ bã" quá nên mới dịch nguyên như lời gốc.
Bài thơ này nguyên bản từ tiếng Degistan do nhà thơ của dân tộc này, Rasul Gamzatov viết sau đó mới được dịch ra tiếng Nga.
Các bạn có thể xem một bài dịch khác của tác giả Thuỵ Anh tại đây
http://www.thivien.net/viewpoem.php?ID=8436
GM.

Nặc danh nói...

Lại quên mất "cú pháp" của đường dẫn nên tôi bê luôn bài dịch đó vào đây để các bạn thưởng thức.

Đàn sếu (Người dịch: Thuỵ Anh)

Những người lính không về sau trận đánh
Chiến trường xưa đẫm máu bao ngày
Tưởng như họ không nằm trong đất lạnh
Mà hóa thành muôn vạn sếu trắng bay

Đàn sếu trắng vẫn từ thuở ấy
Bay mãi đến bây giờ, cất tiếng gọi ta
Bởi thế chăng nên ta thường buồn bã
Ngừng chuyện giữa chừng đưa mắt ngắm trời xa?

Hôm nay đây khi bóng chiều chạng vạng
Tôi thấy sếu bay trong lớp sương mù
Thành đội hình âm thầm như năm cũ
Những con người dàn trận bước nhẹ chân

Sếu cứ bay đường xa lắc chẳng phân vân
Và những cái tên được điểm lên khắc khoải
Bởi thế chăng nên từ thuở xưa hoang dại
Tiếng Ava ta đã giống tiếng sếu trời?

Mũi tiến công xưa đã mỏi mệt rồi
Bay .. bay mãi trong ngày tàn sương muộn
Và giữa đội hình kia nhỏ nhoi khoảng trống
Chỗ trống này có lẽ để dành tôi?

Rồi sẽ đến ngày cùng đàn sếu tôi trôi
Trong bóng khói sương. Từ dưới làn mây tối
Bằng tiếng chim tôi sẽ cao tiếng gọi
Nhắn những người tôi bỏ lại trần gian…

Nặc danh nói...

Tác giả Thụy Anh dịch bài thơ "Đàn sếu" còn tôi dịch lời bài hát "Đàn sếu". Bài thơ nguyên bản có 6 khổ đúng như tác giả Thụy Anh đã dịch, khi sáng tác bài hát thì nhạc sĩ Yan Frenkel đã bỏ đi khổ thứ 3 và thứ 4. Vì thế mới có sự khác nhau !!!.
GM.

Nặc danh nói...

Tu` "клин" co' nghi~a hi`nh ca'i ne^m, hi`nh va't. Co`n mu~i te^n thi` hoi nho? qua'. Nhung tuy` vi` anh em hie^?u ca?...

Ak7 nói...

@A GM:Thực sự xúc động khi đọc bản dịch của a và đc nghe bài hát a tải lên.Cảm ơn a!

Nặc danh nói...

Tôi mới đi miền Trung về. Ở đó không vô blog được, bực quá.
Bộ phim "Khi đàn sếu bay qua" có thời bị coi là xét lại. Cuối phim là anh lính nhìn đàn sếu bay qua, trong đó có 1 chỗ trống và anh ta cho là vị trí (sẽ) của anh ta.
Hồi ĐHKTQS chúng tôi rất thích bài này, nó buồn sâu thẳm.
HCQuang

Nặc danh nói...

Nhiều năm quan, chúng tôi - những thằng lính chưa bao giờ ở Nga và không biết tiếng Nga - đã từng hát, đã từng nghe những bài này, nhưng không hiểu đầy đủ nội dung của chúng. Nay được biết mới càng thấy chúng quả là hay.
Vậy đề nghị đ/c GM gửi cho tôi các bản dịch (bản dịch sát nghĩa chứ không phải bản để hát) của những bài hát Liên xô bất hủ, theo địa chỉ: quanghachi@yahoo.com
Lí do: tôi không lấy chúng trên blog troi được (kém quá).
Cám ơn.
HCQuang