NHÂN VẬT LỊCH SỬ

ĐỒNG CHÍ

VI QUỐC THANH VỚI CÁCH MẠNG VN VÀ BÁC HỒ
Kháng Chiến

Đầu năm 1950, ngay sau khi quan hệ ngoại giao với nước CHND Trung Hoa được thiết lập, theo đề nghị của ta, Đảng và Chính phủ TQ đã cử Đoàn cố vấn do đ/c La Quý Ba làm trưởng đoàn sang VN. Trong đó, đ/c Vi Quốc Thanh là trưởng đoàn Cố vấn quân sự. Sinh năm 1908, người dân tộc Choang, đến năm 1929, Vi Quốc Thanh tham gia cuộc Khởi nghĩa Bách Sắc, thành lập quân đoàn Hồng quân Quảng Tây dưới sự chỉ huy của đ/c Đặng Tiểu Bình. Trưởng thành qua cuộc Vạn lí Trường chinh (1934-36), kháng chiến chống Nhật (1937-45) và nội chiến cách mạng (1946-49), trước khi sang VN, Vi Quốc Thanh đã là Tư lệnh Binh đoàn.

79 cố vấn quân sự đầu tiên được bố trí về ngay các đơn vị từ cơ quan Bộ Tổng đến các đại đoàn chủ lực. Các cố vấn TQ cùng bộ đội ta tham gia nhiều chiến dịch suốt từ năm 1950 cho đến khi kết thúc Chiến dịch Điện Biên Phủ.

Xuân Quý Tỵ 1953, khi các cố vấn quân sự TQ đang cùng cán bộ, chiến sĩ ta đón năm mới ngoài mặt trận, từ Việt Bắc, Bác Hồ đã gửi cho Vi Trưởng đoàn một bài thơ chữ Hán:
Bách lý tầm quân vị ngộ quân
Mã đề đạp toái lĩnh đầu vân
Quy lai ngẫu qua sơn mai thụ
Mỗi đóa hoàng hoa nhất điểm xuân
Dịch:
Trăm dặm tìm anh chẳng gặp anh
Vó ngựa đạp tan mây đầu ghềnh
Tình cờ qua núi mai vàng nở
Xuân về trên mỗi đóa hoa xinh [1]
Chính sự quan tâm và tình cảm chân thành của Bác là nguồn động viên to lớn với Vi trưởng đoàn và các cố vấn quân sự TQ đón một năm mới trong hoàn cảnh xa quê hương, cùng đồng cam cộng khổ với cán bộ, chiến sĩ QĐNDVN.

Ngày 7-5-1954, 14 giờ 30, sau khi trao đổi với Vi Trưởng đoàn, Võ Đại tướng ra lệnh cho các đại đoàn đồng lọat mở cuộc tổng công kích vào Mường Thanh và các cứ điểm. 17 giờ 30, Tư lệnh Lê Trọng Tấn và Chính uỷ Trần Độ (Đại đoàn 312) báo cáo đã chiếm được Chỉ huy sở tập đoàn cứ điểm và bắt sống Tướng De Castries. 12 giờ khuya, Đại đoàn 304 chặn đứng cánh quân Pháp rút chạy, bắt sống 2000 tên. Vào giây phút thắng lợi trọn vẹn, đ/c Vi Quốc Thanh đã gọi điện sang Sở chỉ huy: “Chúc mừng Võ Tổng và các đ/c VN!” và Đại tướng đã trả lời: ”Chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của đ/c Vi, các đ/c cố vấn và nhân dân TQ!” .
Sau khi hoàn thành nhiệm vụ ở VN, trở về nước, đ/c được phong hàm thượng tướng, rồi nhận những nhiệm vụ: Bí thư Tỉnh uỷ và Chủ tịch tỉnh Quảng Tây, sau này là Phó chủ tịch Quốc hội và Phó thủ tướng nước CHND Trung Hoa.

Tháng 5-1961, Đảng và Chính phủ TQ mời Bác sang thăm Quế Lâm. Đ/c Vi Quốc Thanh tháp tùng Bác trong suốt những ngày nghỉ ở đây. Bác đã đi thăm lại các cơ sở từng qua lại suốt những năm 1938-1941. Đoàn có chuyến du ngoạn dọc sông Ly bằng tầu thủy và Bác đã dừng lại thăm Dương Sóc, nơi tập trung đồng bào dân tộc Choang sinh sống.

Tháng 12-1961, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã mời Bí thư Vi Quốc Thanh cùng gia đình sang thăm VN. Dịp đó, Bác Hồ cho mời gia đình đ/c đến Phủ Chủ tịch ăn cơm. Với tình cảm của những người bạn chiến đấu, Vi Trưởng đoàn đã tâm sự với Võ Tổng : “Những năm tháng công tác ở VN, cùng các đ/c kháng chiến chống thực dân Pháp, là thời kì hoàng kim trong cuộc đời hoạt động cách mạng của tôi!”.
Những năm tháng sau này, trên cương vị của mình, đ/c luôn dành tình cảm và sự ủng hộ cho sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta. Thời kì Cách mạng văn hóa, dù bị phái Tạo phản "đả đảo" nhưng đ/c Vi Quốc Thanh đã giữ thái độ cương quyết với Hồng vệ binh để bảo vệ an toàn những đoàn tầu liên vận, chở hàng quân sự của Liên Xô viện trợ cho Việt Nam, chạy qua Liễu Châu, Nam Ninh.

Năm 1989, vì tuổi cao sức yếu, đ/c Vi Quốc Thanh từ trần tại Bắc Kinh, hưởng thọ 81 tuổi.

(Ảnh tư liệu: Bác Hồ và đ/c Vi Quốc Thanh (phải) cùng Bí thư huyện Dương Sóc chụp trong chuyến du ngoạn trên dòng Ly Giang năm 1961.

Bức ảnh do chị Trần Hồng, Phó giám đốc Sở Ngoại vụ Quế Lâm, con gái Bí thư huyện uỷ Dương Sóc, tặng Bảo tàng Hồ Chí Minh trong chuyến sang dự kỷ niệm 50 năm Trường Thiếu nhi VN Lư Sơn, Quế Lâm 2003).

[1] Bài thơ do Đại tá Đoàn Sự , nguyên giám đốc NXB Quân đội, dịch.