XEM TRUYỆN Ở TRƯỜNG

Hồi trường mình lúc đã về Hưng Hóa, tôi không biết ai đã mang những cuốn truyện đó lên, nhưng là những cuốn như “Tam quốc diễn nghĩa”, “Thủy hử”, “Thuyết đường”… - hồi đó không còn xuất bản nữa - hay “Bồng lai hiệp khách”, “Hoàng giang nữ hiệp” - là những truyện kiếm hiệp nổi tiếng thời Tây, lúc bấy giờ đang bị cấm – toàn những truyện “mê ly”, hớp hồn cả bọn ở cái tuổi 14, 15. Mấy cuốn dầy như “Thủy hử” đều được tự động phân chia thành nhiều tập bằng cách xé ra từng xấp rồi truyền tay nhau xem.
Mà xem truyện cũng là 1 “mánh lới” lúc bấy giờ. Mượn được nó đâu phải dễ. Thường mấy đứa mượn được đàng hoàng hay tranh thủ xem vào giờ ngủ trưa, mà đứa nào “lỡ” ngủ mất là “toi”. Có đứa cẩn thận nhét xấp truyện xuống dưới gối, nằm lên cho chắc ăn. Và đấy cũng là việc chắc ăn cho tụi tôi, tụi chẳng biết làm sao mượn được mấy cuốn truyện đó cả. Chỉ đợi tụi nó ngủ rồi là mình lòn tay nâng đầu thằng bạn lên 1 cách nhẹ nhàng làm nhiều thằng lớ mớ cứ tưởng như đang ở nhà được mẹ nâng đầu khi ngủ vậy. Thế là tay kia rút ngay cuốn truyện ra. Thật mỹ mãn !
Nhưng tới lúc xem mới là “gay cấn”. “Thò” ra xem đàng hoàng nó đòi lại là xong. Chỉ có cách hay nhất mà cũng thích nhất là xem trong giờ học – không phải giờ Tự tu, vì lúc đó đứa nào cũng có thể tới “xem mày làm gì ?”. Vậy là áp dụng ngay “chiến thuật copy” bài khi kiểm tra để xem. Nhiều khi ham quá, quên là trong giờ, khoái chí cười lớn bị thầy phạt thấy mẹ luôn. Mà tranh thủ ngay lúc mình bị phạt, thằng bên cạnh lập tức “chôm” luôn cuốn truyện - Phải thủ tiêu tang chứng để thầy không biết ! Thế là “họa vô đơn chí”!
Đó là thượng sách, còn hạ sách thì có thằng đợi tối tới, sau khi tắt đèn bèn trùm chăn lại đốt lên 1 cái đèn dầu riêng đã thủ sẵn trước đó để đọc. Cực kỳ yên tĩnh và không ai biết. Vấn đề ở chỗ là nếu chẳng may ngủ gục thì bỏ mẹ ngay và ngoài ra còn phải thường xuyên thò mũi ra ngoài hít thở “không khí trong lành” vài cái rồi mới tiếp tục được.
Các xấp truyện được trao đổi với nhau sau khi xem xong không theo 1 thứ tự, lớp lang nào hết. Việc xem phần đuôi trước, phần đầu sau là bình thường. Không những thế còn xem lẫn lộn 1 lúc nhiều truyện khác nhau nữa là. Tuy vậy tất cả đều mê mải “nghiên cứu” không sót từ nào rồi lại mang ra bình phẩm, trao đổi. Tôi nhớ, có thằng còn đọc vanh vách không sai chữ nào tới vài chục trang liền của 1 cuốn truyện mà nó có cơ hội giữ lâu – trong khi mấy câu dẫn chứng ngắn ngủn cho bài tập làm văn thì sai lên sai xuống, học mãi vẫn không vô !
Thiệt là hồi đó xem mấy cuốn truyện rách và thiếu trang (mà ngày nay tụi nhỏ gọi là Chưởng “thọt”) sao thấy hay thế và chẳng thể nào quên được. Sau này tôi có cơ hội xem lại 1 số truyện đó, nhưng đều cảm thấy không còn hay như xưa (?) Hay tại ngày nay NXB in thiếu !