Đi thăm Tân Trào, Định Hoá

Có những chuyện tưởng như đã kể cho mọi người trên mạng, đến khi ngồi xem lại đống ảnh cũ mới nhận ra có thể đã kể nhưng chỉ cho một số người qua thư thôi. Chứ khi đó đã làm trang tin này đâu mà "xuất bản" rộng rãi được.

Thêm nữa, mới chiều qua nói với mấy bạn chuyện cuối năm "về nguồn" Đại Từ, giờ kể chuyện chúng tôi đi thăm "thủ đô kháng chiến" Tân Trào (Sơn Dương, Tuyên Quang), Định Hoá (Thái Nguyên) hồi đầu tháng 10/2006.

Định Hoá thì thỉnh thoảng trong mấy năm 2003-2006 tôi vẫn lên chơi cùng gia đình. Chúng tôi đã thăm di tích nơi làm việc của Bác Hồ ở dưới chân một con đèo nhỏ đi sang Sơn Dương, Tuyên Quang. Biết là qua con đèo đó sẽ sang được Tân Trào, có các di tích kháng chiến nhưng không qua được vì đường đã hỏng, chỉ đi được xe máy. Nhân được tin người ta đã khai thông đường nối Định Hoá với Sơn Dương, có thể đi ô tô, dịp cuối tuần 1/10/2006 tôi rủ các anh TL, VT (đều đang độc thân ở nhà cho vợ đi công tác xa) đi chơi Định Hoá, Tân Trào. Lại rủ thêm được anh Th.Đ đang đi công tác địa phương, nếu "nối tuyến" chiều Thứ Sáu công tác thành "tư tác" luôn thì khỏi phải xin cô-ta, ở nhà có biết đấy là đâu. Mà đi như thế thì rất tiện vì tối ngủ ở Thái Nguyên thì một ngày hôm sau mới đủ thời gian đi Định Hoá, vòng sang Tân Trào rồi về HN.

Tối Thứ Sáu, chúng tôi xuất phát quãng 7h, có chút trục trặc do TL buổi đầu tập lái ô tô nhậu xỉn với thầy không tự đi đến điểm hẹn, lại phải lượn qua đón cậu. Tới Thái Nguyên ăn cháo, trứng lộn, vào được khách sạn đã 11h đêm. Di chuyển vào buổi tối, tốn ít tiền nghỉ khách sạn nhưng được lợi mấy tiếng đồng hồ cho chuyến đi ngày mai, là một kinh nghiệm rút ra sau nhiều chuyến đi. Th.Đ và VT "ngủ êm" được xếp vào một phòng, TL với tôi, hai "thợ ngáy" ở một phòng. Sớm 1/10 chúng tôi rời Tp Thái Nguyên đi Định Hoá.

Đưa bạn xấu vào thăm nhà người quen, hẹn trở ra ăn trưa, tôi làm hướng dẫn du lịch thăm di tích An toàn khu Định Hoá.
Ở ATK Định Hoá có rất nhiều di tích CM. Dịp này người ta mới hoàn thành công tác chuẩn bị Năm Du lịch Thái Nguyên mà trọng tâm là kỉ niệm 60 năm Thủ Đô Kháng Chiến. Nào là nơi đặt Bộ Tổng Tư lệnh, Bộ Chính trị, ... và nơi ở, làm việc của các lãnh đạo cao nhất của Đảng và Chính phủ. Chúng tôi không có đủ thời gian để đi, chỉ thăm nhà tưởng niệm Cụ Hồ trên đèo sang Tuyên Quang.
Sau đó vào thăm khu di tích Khuôn Tát ở gần đó. Ở đây có cây đa Cụ Hồ chơi bóng chuyền, tập thể dục (võ) với đội cảnh vệ.

Có dòng suối Cụ Hồ tắm giặt. Cảnh Cụ xỏ quần đùi vào cành cây vác trên vai cho khô thấy trong phim có lẽ là lúc Cụ tắm xong đang trên đường về lán ở.

Đi qua suối, men theo bờ ruộng đến một quả đồi độc lập trong thung hẹp là nơi có lán Khuôn Tát, nơi ở của Cụ Hồ những năm ở đây. Lòng quả đồi được đào thành hầm hai cửa có thể chịu được bom đạn thời đó.
Thăm di tích Khuôn Tát, là nơi ở của Cụ Hồ, xong, chúng tôi quay xuống đèo để vào thăm khu làm việc của Cụ. Đây là lán Tỉn Keo, nơi Bộ Chính trị quyết định mở chiến dịch ĐBP, trên cột nhà sau lưng chúng tôi có treo tấm ảnh quen thuộc. Lán Tỉn Keo cũng đặt trên một quả đồi cạnh đoạn suối phía dưới đoạn chảy qua Khuôn Tát. Nếu đi ngược suối sẽ đến một cái thác cao vài chục mét đổ thẳng xuống. Người ta vẫn giữ cảnh vật quanh lán như thời xưa với những đoạn giao thông hào phòng thủ xung quanh.

Buổi trưa sau bữa cơm nhà người quen, chúng tôi vượt đèo sang Sơn Dương, Tuyên Quang. Sau chuyến đi, được thăm cả hai bên Định Hoá, Sơn Dương, nhìn sơ đồ hai khu di tích, tôi mới rút ra kết luận bên Sơn Dương là Thủ Đô Kháng Chiến, nơi đặt các cơ quan Chính phủ và các Đoàn thể, có thể ví như khu Ba Đình, Hoàn Kiếm của Hà Nội bây giờ (mặt tiền). Còn bên Định Hoá là khu Nguyễn Cảnh Chân, Phủ Chủ Tịch, khu A trong Thành thời Điện Kính Thiên còn do quân đội quản lí, thuộc diện ATK (lưu thông hạn chế, tuyệt đối an toàn). Còn Đại Từ là huyện sát bên Định Hoá, theo đường 37 (qua đèo Khế) là sang Sơn Dương, thì có lẽ là nơi đặt các cơ quan hỗ trợ (Quân y Viện 354, ...). Sơn Dương liên quan tới "thân thế" của khá nhiều bạn Trỗi, là nơi sinh của TL, của vợ VT (con cụ T.Đ.K Bộ trường GTCC), Sơn Dương k3, chị em HP(?), ... Tôi thì sinh ở Đại Từ, thời đó cha tôi ở Sở Vận tải, thuộc Bộ GTCC.

Đường ô tô từ Tỉn Keo sang Tân Trào mầu tím do máy định vị vệ tinh GPS ghi lại. Điểm dấu Tỉn Keo là nhà tưởng niệm trên đèo, hai điểm dấu còn lại là Đình Hồng Thái và Đình Tân Trào.

Đình Hồng Thái trong khuôn viên đẹp, có cây đa cành xoà ngang rất dài.



Đường đi sang Đình Tân Trào, nơi họp Quốc dân Đại Hội thành lập nước VNDCCH năm 1945. Đường đôi thoáng sạch với hàng cây keo đang mùa ra hoa làm anh TL thốt lên "như bên Tây".

Đình Tân Trào, trông không được bề thế như Đình Hồng Thái, cũng được chăm sóc kĩ trong khu vườn ấm cúng cây và hoa. Gần đấy là một quảng trường rộng rãi được xây cẩn thận có đủ cả bậc khán đài, chắc dùng cho những ngày lễ lớn của khu di tích.

Từ Đình Tân Trào đi vào thêm một chút thăm lán Nà Lừa, có thời gian là nơi ở của Cụ Hồ. Đường vào đây đi qua một con suối bây giờ đã được đắp đập thành một chiếc hồ lớn. Có cảm giác rằng chính chiếc hồ này đã ngập con đường từ Tỉn Keo sang, khiến việc đi lại thời gian dài chỉ có đường mòn.

Chuyến đi Định Hoá, Tân Trào kết thúc ở di tích Cây đa Tân Trào. Người ta nói cây đa trong ảnh không phải là cây lịch sử. Cái cây xưa đã chết rồi, bây giờ người ta đã trồng cây khác vào chỗ đó. Còn cây trong ảnh là "hàng xóm", trông nó cũng từa tựa gợi nhớ cây xưa.

Lượt đi chúng tôi theo đường quốc lộ 3 lên Thái Nguyên, lượt về xuôi thị trấn Sơn Dương, rẽ lối 2C xuống Vĩnh Yên để về HN, kết thành một vòng kín. Đôi khi có những chuyến đi mà sự thích thú ở trên chính con đường. Chuyến này nơi đến có khá nhiều thứ để thăm và chiêm nghiệm, vẫn còn nhiều nơi chưa (mà không nhất thiết) đến thăm. Dù sao nếu có dịp thuận tiện thì cũng vẫn là một nơi có thể quay lại.