Về quyển sách “Bên thắng cuộc”

Có nhiều bài, nhiều người nói về quyển sách này. Ý kiến rất khác nhau, đương nhiên, nhưng cũng không cho ra phổ phân bố đều 360 độ mà có lẽ thành hai cánh sóng chống và thuận theo những lý lẽ khác nhau ít nhiều. Bài trên báo Công An Tp.HCM có nhiều điểm giải thích thuận cho cảm nhận chống của tôi về quyển sách.
Tôi, theo lời kêu gọi của GS THD, đã mua một bản điện tử US$11.99 từ Amazon.com. Rồi cũng được ai đó gửi cho bản PDF, tất nhiên là không bản quyền.
Để xem thế nào? Thú thật là đọc không vô. Cảm nhận rằng người viết đã viết theo cách minh họa cho cảm nhận lệch lạc của mình trước những sự kiện lớn. Theo cách đó người ta chỉ có thể đưa ra sáng "những góc khuất của lịch sử" chứ không thể coi đó là những sự kiện lịch sử. Góc khuất của lịch sử có thể là những sự kiện mãi mãi trong bóng tối nếu không nhờ tình cờ hoặc may mắn nào đó đưa ra như báu vật "nhật ký đặng thùy trâm"; mà cũng có thể là những rủi ro thời cuộc như những điều mà người viết đã đưa ra, Những điều đó, đáng tiếc, được người viết và không ít người khác gọi đó là sự kiện làm nên lịch sử.
Sự lệch lạc đầu tiên dội vào tôi là mấy lời của tác giả "...một cậu bé mười ba... nghe loa phóng thanh truyền tin "Sài Gòn giải phóng"... xuất hiện ý nghĩ: phải nhanh chóng vào Nam để giáo dục các bạn thiếu niên lầm đường lạc lối". Mười ba tuổi tôi, chúng ta, đã bắt đầu cuộc sống "quân ngũ" với đầy đủ các điều lệnh nội vụ, lời thề quân đội, kỷ luật tự giác,... Nếu có thiếu niên nào ở VNDCCH thời ấy bị "nhồi sọ" thì có lẽ cách gì cũng không hơn cái mà đầu óc chúng ta đã được nhồi. Ấy vậy mà chưa bao giờ chúng ta được nghe nói, hoặc cho đến tận khi trở thành người trưởng thành tự mình nghĩ, rằng thiếu niên miền Nam dưới chính thể VNCH là "lầm đường lạc lối".
Điều thứ hai dội khá mạnh mẽ là nhận định "...tôi tin, những người CS có lương tri cũng sẽ đón nhận sự thật một cách có trách nhiệm". Dường như nếu không có Bên Thắng Cuộc thì không ai biết gì; hơn thế dù có cũng sẽ chỉ có những người CS có lương tri đón nhận những sự thật ấy. Một cách diễn đạt vừa khai sáng vừa lương tri, dường như hơi quá với chính người viết. Dường như người viết cho rằng những người CS về bản chất là không có lương tri. Điều làm tôi hài lòng nhất trong trả lời BBC của nữ nghệ sĩ Kim Chi là tự hào gán cho mình là "nghệ sĩ cộng sản chính hiệu". Có vẻ như CS chính hiệu chính là CS không có lương tri trong cách nói của người viết Bên Thắng Cuộc.
Còn vài chỗ trong lời người viết, nhiều cách thể hiện trong quyển Bên Thắng Cuộc phần đã đọc đưa tôi tới cách đọc là không đọc thêm nữa. Sự thật là sự thật, nhưng có những cách nhận thức sự thật để rồi tiếp tục nhận thức được sự thật. Cách của người viết đã làm trong Bên Thắng Cuộc, có lẽ, rồi sẽ (hay đã?) đưa nhận thức rời xa sự thật.