Sự cố Viking2 và mưu đồ của Bắc Kinh

Tuần VietnamNet
Tác giả: VIỆT LONG (ĐHQG HÀ NỘI)
Bắc Kinh đang dụng chiêu biến không thành có
Sự kiện tàu Bình Minh 02 bị cắt cáp địa chấn trên thềm lục địa cách bờ biển Việt Nam 120 hải lý được dư luận đánh giá là nghiệm trong vì 1) vụ việc xảy ra nằm sâu trong thềm lục địa và đặc quyền kinh tế mà quốc gia ven biển như Việt Nam được hưởng một cách hợp pháp theo Công ước Luật biển của Liên hợp quốc năm 1982; 2) do một lực lượng chấp pháp của một nước tiến hành có chủ ý; 3) xâm phạm tài sản công của một quốc gia độc lập có chủ quyền. Song dưới con mắt của các phát ngôn viên Trung Quốc thì đó là việc làm "bình thường và hợp lý ở khu vực biển thuộc thẩm quyển và quyền tài phán của Trung Quốc". Thậm chí, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc còn yêu cầu Việt Nam "tránh tạo ra những sự cố mới".

Đường lưỡi bò và lập luận lạ lùng
Tháng 5/2009 Trung Quốc lần đầu tiên đưa yêu sách đường lưỡi bò ra trước công chúng, trước Liên hợp quốc nhưng lại lớn tiếng cho rằng con đường này là đường lịch sử đã được cộng đồng quốc tế công nhận rộng rãi và toàn bộ các đảo, đá, bãi cạn nửa nổi nửa chìm, thậm chí đến cả các bãi chưa từng nổi lên cũng như các vùng nước liên quan, đáy biển và lòng đất dưới đáy biển trong phạm vi con đường này thuộc quyền quản hạt của Trung Quốc. Có nhẽ chỉ những học giả Trung Quốc quen xem mình là trung tâm của thế giới mới có lập luận lạ lùng như vậy.

Cạm bẫy "gác tranh chấp, cùng khai thác"
Như vậy "gác tranh chấp cùng khai thác" của Trung Quốc thực chất chỉ để phục vụ cho điều kiện thứ nhất "Chủ quyền đối với các vùng lãnh thổ liên quan thuộc về Trung Quốc". Chấp nhận "gác tranh chấp cùng khai thác", tức chấp nhận đường yêu sách lưỡi bò của Bắc Kinh. Điều kiện chín muồi ở đây là thời điểm Bắc Kinh đủ sức để kiểm soát toàn bộ các vùng biển và lãnh thổ này trong phạm vi đường lưỡi bò. Trong khi chờ đợi điều kiện chín muồi này thì các bên cùng khai thác, tức Bắc Kinh có quyền ngang hàng với nước chủ nhà trong thăm dò, khai thác và quản lý các tài nguyên của họ. Khu vực gác tranh chấp cùng khai thác chỉ được đề xuất trên thềm lục địa và đặc quyền kinh tế của nước khác mà Bắc Kinh chưa thể và không thể kiểm soát. Khu vực gác tranh chấp cùng khai thác không được Bắc Kinh chấp nhận ở những nơi họ đã giành được quyền kiểm soát một cách phi pháp như Hoàng Sa và một số khu vực ở Trường Sa.

Đã đến lúc đưa vấn đề ra LHQ
Các nước có quyền lợi ở Biển Đông và ASEAN cần sớm đưa vấn đề giải thích và áp dụng điều 121.3 của Công ước của Liên hợp quốc về Luật biển năm 1982 về quy chế các đảo đá ra trước Hội nghị các nước thành viên Công ước Luật biển. Một trong những nguồn gốc làm phức tạp vấn đề Biển Đông chính là sự không rõ ràng của điều khoản này. Và tất cả những nước có thềm lục địa và đặc quyền kinh tế hợp pháp bị vi phạm cần kiên quyết thực hiện quyền tự vệ chính đáng của mình trước những hành động quá khích, đe dọa tính mạng và tài sản công. Có như thế điều không thể vẫn chỉ là không thể và công lý không bị xói mòn.