Kỷ niệm về những bức tranh

Đầu năm 2007, sau một chuyến công tác dài ngày, vừa chân ướt chân ráo về đến Hà nội thì cô bạn gọi điện :
- Tao vừa chuyển nhà.
- Sao lại chuyển ? Chuyển đi đâu ?
- Nhà cũ bán rồi. Bây giờ về ở căn hộ chung cư, gần dưới phố nhà mày ấy. Đến nhé.
Dù mọi sự còn ngổn ngang, tôi cũng lập tức phóng xuống nhà mới của bạn để xem nó xoay xở ra sao trong căn hộ chung cư với cái đống chậu hoa cây cảnh chó mèo của nó. Chả là nhà cũ vốn rộng nên nó có cả một vườn treo « babylon », lại cả một đàn chó mèo đủ lập trang trại. Sau khi vượt qua cái ngõ vào chật nêm xe máy, tôi « rơi » ngay vào khoảng sân trời nhỏ xíu ngổn ngang chậu cây cảnh, khắp các bờ tường là những giò phong lan không hoa (hay là tối quá tôi không thấy hoa ?). Đúng như tôi dự đoán, ngay lập tức nó buồn rầu thông báo :
- Chỉ còn mấy con mèo thôi, chó phải cho đi « sơ tán » rồi. Nhà cửa bừa bãi lắm. Đặt thợ đóng cho cái tủ thờ mãi hôm nay họ mới mang đến, chưa lắp xong, còn để bừa ra kia kìa. Chịu khó dẹp cái đống túi kia đi mà ngồi tạm vậy nhé.
Sau khi yên vị tôi lập tức lia mắt lên giá sách của nó. Đây là thói xấu không sửa nổi của con « mọt sách » là tôi khi đến nhà lũ bạn thân. Sau dăm câu chào hỏi là vừa « mài lưỡi » vừa ngó xem có quyển truyện nào mới hay có cái gì « đọc được » không. Nhưng lần này chưa kịp nhìn thấy quyển sách nào thì mắt tôi đập ngay vào hai cái gói còn « nguyên đai, nguyên kiện » gói bằng giấy xi măng đặt ngay trên sàn dựa vào giá sách. Nom kích cỡ biết là tranh ảnh chi đó, tôi hỏi ngay :
- Mày mới mua tranh để treo đấy à ? Tranh gì thế, xem được không ?
- Không phải tranh mua đâu. Tranh của tao vẽ , đem đi thuê đóng khung , vừa mới lấy về đấy.
Nó vẽ ? Tôi thật sự ngạc nhiên vì chơi với nó hơn 30 chục năm có lẻ đã bao giờ thấy nó bảo là vẽ vời gì đâu. Đoán được là tôi bị « sốc » vì tin « giật gân » này nó giải thích :
- Tao mới học thôi. Có mấy bà chị tổ chức lớp, thuê thầy dạy rồi rủ tao đi học cho vui ấy mà. Lúc đầu học xé giấy, xé vải, nhưng sau cô giáo chuyển vào Sài gòn nên quay qua học vẽ sơn dầu. Lúc đầu tao cũng ngại vì đã bao giờ vẽ vời gì đâu, nhưng càng học càng thích mày ạ.
Thêm một cú « sốc « nữa. Nó học làm tranh xé giấy, xé vải !. Tôi thuộc loại không thể « đào tạo » về mặt hội họa nhưng cũng có cơ hội ngắm nghía tranh ở vài ba cái bảo tàng. Lắm lúc cũng mơ ước giá có thầy dạy thì có khi mình cũng thử quyệt màu lên giấy xem sao, nhưng tuyệt nhiên ngay cả trong mơ cũng chẳng dám thử làm tranh xé giấy, xé vải. Với tôi, loại hình nghệ thuật xé giấy, ghép gốm (như ở trong lăng Khải Định) không những đòi hỏi tài năng nghệ thuật mà còn cả sự khéo léo và đặt biệt là sự kiên nhẫn mà tinh tế. Người ta phải khéo léo tìm và « xé » trong cả « núi » giấy báo tạp chí bỏ đi hay đập cả hàng thuyền đồ gốm cao cấp chỉ để lấy ra được một mẩu nguyên liệu tí xíu phù hợp cả kích thước lẫn màu sắc cho bức tranh của mình. Chưa cần biết là trình độ của bạn tinh tiến đến đâu, nhưng biết bạn đã làm được tranh xé giấy là tôi nể lắm rồi.
Nó ngồi bệt xuống sàn nhà, đẩy đám túi to túi nhỏ ngổn ngang sang một góc để lấy chỗ và vừa « mắng mỏ » mấy con mèo vừa mở hai gói tranh ra cho tôi xem. Biết nói thế nào về cảm xúc của tôi lúc đó. Nếu dùng những từ ngữ « có cánh » để khen chắc nó sẽ giận tôi mất vì nghĩ là tôi chỉ khen nịnh nó thôi. Nhưng quả thật là cho đến bây giờ tôi vẫn không quên cảm xúc của mình khi thấy căn phòng ngổn ngang của nó sáng hẳn lên, ấm áp hẳn lên khi màu vàng rực rỡ của những bông cúc đại đóa trong tranh từ từ hiện ra. Có thể vì tôi vốn yêu hoa cúc chăng, hay vì những màu sắc nó dùng trong tranh là những màu yêu thích của tôi. Cũng chẳng biết nữa. Với lại vốn là dân « ngoại đạo » nên xem tranh tôi chỉ biết phát biểu mỗi câu là tôi thích vì thấy đẹp chứ còn hỏi tiếp vì sao hoặc luận về trường phái này nọ thì tôi chịu. Cũng vì thế mà tôi chỉ lặng im ngồi nghe nó kể về lớp vẽ, về vì sao nó vẽ bức tranh hay bức tranh kia, tại sao bức xé giấy của nó lại thành như thế. Rồi nó cho tôi xem bức xé giấy xinh xắn treo trên từơng. Một khung cửa nhỏ, một khoảng trời trong xanh , một bình hoa loa kèn rất chi là Hà nội.
Vài hôm sau, trước khi đi xa, tôi lại đến chơi với nó. Hai bức tranh sơn dầu đã được treo lên tường. Ánh sáng không được tốt lắm làm tranh hơi tối nhưng tôi vẫn dùng cái máy ảnh « dở hơi » của mình chụp lại tranh của nó (và cả nó nữa) để ghi nhớ một cái gì đó.. Nó đưa cho tôi một cái gói được bọc cẩn thận và nói : « Tặng mày. Cái này nhỏ chắc mày cầm theo được ». Không cần mở ra tôi cũng biết đó là bức tranh hoa loa kèn xé giấy mà nó yêu quí. Khi nó cho tôi xem bức tranh này tôi đã không nói gì cả nhưng nó biết là tôi rất thích.
Thế là hơn một năm nay, những bông loa kèn rất Hà nội của nó « ở » với tôi. Những lúc buồn, bị stres, nhớ Hà nội, nhớ bạn tôi lại nhìn vào khoảng trời trong, nhìn màu xanh dịu nhẹ của bức tranh để nhớ là bạn mình đã bỏ bao công sức, bao tình cảm, đã kiên nhẫn biết bao để tạo nên một khung cảnh thanh bình như thế. Và tôi nhớ một buổi tối Hà nội, những bông cúc đại đóa làm ấm áp một căn phòng cho dù mùa Thu qua đã lâu rồi...

Gửi các bác xem mấy cái tranh của bạn tôi (một blogger UTTROI chính hiệu) mà tôi đã chụp được vì biết là nó sẽ rất ngại « khoe » tác phẩm của nó. Còn bạn tôi là ai thì chắc các bác đoán được rồi chứ?
Em gái K9