Lam Kinh

Kế hoạch hai ngày cuối tuần sẽ là một chuyến "nhiều trong 1": thăm anh bạn cùng học ĐHTH Hà Nội xưa, thăm Ngô Hữu Thành có trao máy xóa mù tin học, thăm đền Cờn, thăm Lam Kinh. Thành phần đoàn vì thế ngoài 3 Trỗi học Tổng hợp còn có Quang Trung.
Một ngày trước khi đi thì NgH.Thành thông báo chưa tiện đón tiếp, tin học thì không mù mà máy thì cuối năm sẽ có máy bàn của con trai nhường lại khi lên đời máy xách tay. Thế là chương trình "cụt" mất mấy nội dung, rút lại còn một ngày.

Sau khi rời nhà anh bạn thời đại học, chúng tôi chạy sang Lam Kinh ngay gần đầy. Thấy bên đường là đền thờ vua Lê Thái Tổ bèn ghé gửi xe, vào viếng.

Đây là một cái đền nhỏ, mà lúc sau cậu HDV bên di tích Lam Kinh cho hay, do nhân dân góp tiền dựng nên từ năm 1933. Trong đền ngoài tượng Lê Lợi gian giữa còn có tượng Lê Lai và Nguyễn Trãi hai bên.

Ông từ đền nói chuyện với MD, rằng lăng mộ vua bên di tích là thế thôi chứ xưa nay có ai biết thật để nơi nào; có hồ nghi rằng dưới lòng ao bán nguyệt có 3 cửa am, có thể là ở đó chăng?
Cứ nghĩ rằng gần thế kỷ trước khi toàn bộ Tây Kinh (tên gốc của Lam Kinh) đã bị hoang tàn thì thấy việc nhân dân tự làm đền này để coi sóc cho vị vua tiêu biểu thật là đáng quý. Đến bây giờ Nhà nước đang cho tu bổ, phục chế lại các công trình trong khu di tích thì ngôi đền nhỏ bé này vẫn có giá trị của nó.

Sang khu di tích, chúng tôi vào nhà trưng bày khảo cổ. Có nhiều hiện vật cho thấy công sức và tài hoa của người xưa thật đáng khâm phục. Những kết cấu trang trí bằng đất nung, bằng đá tinh xảo.

Nghĩ rằng những đầu rồng đầu nghê này ngự trên mái cung điện để trang trí thì thấy công trình chắc cũng khá là to lớn.

Tiền cổ, vật dụng sinh hoạt,...

Những chiếc bát mỏng tang.

Khu di tích đang được phục chế. Cây cầu gỗ được thay bằng cầu đá. Ai đó nói rằng có cây cầu đá cổ?

Tam quan

Giếng Rồng với một phần đá kè vẫn từ xưa

Sân rồng hành lễ với bậc đá "cửu trùng" lên chính điện bên trên

Chính điện có diện tích hơn 1700 mét vuông chỉ còn 126 tảng đá chân cột, thiếu độ mươi tảng, đã có kế hoạch dựng lại, nghe nói sẽ khởi công trong năm nay, chào mừng nghìn năm Thăng Long. Đằng sau là 9 tòa thái miếu, nơi thờ hoàng tộc, mỗi "miếu" 3 người, mới làm lại 5 tòa.

Lăng mộ vua Lê Thái Tổ. Rải rác trong khu di tích còn các lăng mộ các vua đời sau, chúng tôi không có thời gian đi thêm.

Hai bên có hàng tượng quan và thú

Bia Vĩnh Lăng do Nguyễn Trãi soạn lời ký ghi rõ công lao của vua Lê Thái Tổ, đặc biệt là lòng khoan dung với giặc thất trận. Lời bia thật hay nhưng không chuẩn bị máy ghi âm nên nhỡ lõm bõm. Chắc tìm trên mạng sẽ có toàn văn.
Đây là bia được coi là đẹp nhất của VN hiện nay. Đến nhà bia là giáp một vòng. Chào cậu HDV rất nhiệt tình và dễ thương chúng tôi ra về. Hơi áy náy một chút là không biết cảm ơn thế nào cho phải, giá mà có sẵn cái... phong bì :-)
Tham khảo: Theo một số người thì Lam Kinh không phải là kinh đô mà chỉ là khu lăng mộ thờ tự của dòng họ bắt đầu từ vua Lê Thái Tổ. Việc gán cho nó ý nghĩa kinh đô là khiên cưỡng.