Tuy Quân sử nhưng mà Trỗi

Ngày thứ hai:
Theo định sẵn, ngày thứ hai của chuyến đi sẽ là về khu chiến đậm kỷ niệm của LMk5, các làng Tích Tường, Như Lệ của xã Hải Lệ, Hải Lăng. LMk5 đã nhiều dịp quay trở lại với các đồng đội ở nghĩa trang, nhưng chưa lần nào thăm lại mảnh đất đã từng chiến đấu.

Đường vào Như Lệ không khó. Theo hướng dẫn của DatHB chúng tôi dễ dàng tới làng văn hóa Như Lệ. Con đường ven Nam sông Thạch Hãn đang được làm mới. Mùa này đất tơi như bột phủ dầy hàng xăng ti mét đến. Chiếc cầu trước cổng làng cũng đang được làm lại (ảnh: LM).

Sông Thạch Hãn kỳ này đang cạn. Bờ sông dốc đứng cả hai bên, bên này là nơi có những căn hầm khoét vào vách làm điểm tựa cho các chốt ở Tích Tường, Như Lệ. Theo anh TL thì phòng ngự Tích Tường Như Lệ đã là một chiến lệ được dạy trong HVLQ.

Hỏi bà con, LM hơi ngỡ ngàng với cảnh vật hiện tại. Chiến trường xưa không một ngọn cây với điểm cao đồi Chè nay không thể nhận ra nếu không được chỉ.

Tất cả là cây xanh bao phủ, che tầm mắt, không nguy hiểm chết người. GoogleMaps khu làng Như Lệ. Thắp hương ở cái miếu nhỏ được coi là chỗ Y Hòa hi sinh lại nhớ câu chuyện của LM kể bên Quân Sử, tôi ngờ ngợ liệu khi đó ta có thể chốt ở đây được không, dưới chân điểm cao? Có thể khi đó đơn vị Y Hòa chốt trên điểm cao, bị đánh bật chốt? Sau đó đơn vị phải rút, chỉ còn chốt ven bờ sông như chuyện LM đã kể?
Nhà chị Hiệp ở chân đồi Con Kiêu. Ở đây vốn trước trận chiến không có người ở. Sau chiến tranh nhà chị cắm đất làm nhà. Tình cờ là nơi có bạn mình, Y Hòa và những người khác nằm lại.

Những người trở về đã quay lại làm một cái miếu nhỏ cho các bạn, trong đó có Y Hòa k7. Miếu được dựng lên sau những lần tìm hài cốt không thành.

LM soạn sửa đồ thắp hương.

KV chuẩn bị những bông hoa trắng.

Chị Hiệp nói anh Sơn, người cùng tiểu đội với Y Hòa ngày ấy, hẹn trở lại trong năm nay để xây lại chiếc am lớn hơn. Bởi thế khi đầu nghe giọng KV gọi, chị tưởng anh Sơn về.

Ngày thứ nhất:
Có ý kiến nói HT với KV dạo này giảm Trỗi tăng Quân sử. Với riêng tôi, theo tinh thần thời đại, chỉ có tăng không giảm. Càng nhiều càng ít.
Đúng với bản chất "bạn xấu", biết vợ KV hôm qua đi SG có việc, tôi nhắn ngay cho KV "vợ vắng nhà là ta đi chơi". Nóng như rang, rủ Quân sử đi có lẽ hợp hơn, về lại chiến trường mà mát mẻ quá sẽ không giống. Tập hợp chớp nhoáng theo đúng kiểu lính.
Kết luận: đi 3 ngày, tới Quảng Trị, thành phần 4 nick Quân sử trong đó có 3 khuôn mặt Trỗi. Mới ở đây là LM k5, trinh sát sư 325 thời 72-73 ở Quảng Trị, chiến dịch HCM vào tới SG. Đích đến Quảng Trị chính là về lại chiến trường của LM.
Tới Cẩm Thủy gặp anh Hiền, CCB C16 E95 F325, cùng sư, cùng thời với LM. Ngồi nghỉ chốc lát cho 2 anh nói chuyện với nhau, nhắc lại những kỷ niệm khó quên đồi Mít, đồi Chè, H12 đấm lưng quân mình...

Tới Đô Lương thăm anh Tài, thành viên Quân sử duy nhất tham gia chiến đấu tại Lào, K và biên giới phía Bắc, con của một lão thành CM Đông Dương CS Đảng, ba lần bị thương còn mang nhiều mảnh trong người. Đặc biệt tại cuộc gặp này anh Tài và KV mới phát hiện ra anh ruột anh Tài là bạn quen của KV từ nhiều năm trước.
Ngày mai chúng tôi sẽ thăm lại khu chiến của LM k5, Tích Tường - Như Lệ. Khu đấy, theo KV, chính là nơi Y Hòa hi sinh, chúng tôi sẽ đến thắp hương cho Y Hòa.