Bạn tôi (B1), một lính Trỗi

(Đôi nét về một kẻ có các sự kiện "hổng giống ai").

Tuổi thanh niên sôi nổi.
Cuối năm 1973 đầu 1974, trường đại học Kĩ thuật quân sự điều lớp “Kĩ sư Công trình quân sự” của gã vào Trường sơn, trước là đi thực tập, sau là mang kiến thức “sạch” vào góp phần củng cố đường Trường sơn. Bom đạn và sự hi sinh gian khổ trong những tháng ở Trường sơn (có lẽ) đã có tác dụng với gã khi gã (sau này) ở vào các vị trí béo bở có thể “ăn chia”.

Quy trình lên chức.
Xưa kia gã là anh cán bộ be bé của một công ty Cầu Đường quốc doanh. Một tối, trên cung đường “của” gã, có kẻ chạy xe máy bị tai nạn thảm khốc khi vào khúc cua. Cơ quan điều tra kết luận “bảng báo hiệu bị che khuất tại khúc cua là lí do dẫn tới tai nạn”. Với tư cách là người lắp đặt bảng báo hiệu, gã bị hầu Tòa. Trong phiên Tòa, Tòa gợi ý “theo phân công nội bộ thì ai là người chịu trách nhiệm chủ trì thi công?” – ý muốn giúp gã, tội nhân duy nhất, tìm ra kẻ khả dĩ chia sẻ ... phần tội. Gã trả lời “tôi làm, tôi chịu”. Thế là Tòa xử gã 12 tháng tù. Do tích cực hợp tác với cơ quan điều tra, lại chưa có tiền án, tiền sự, nên Tòa cho hưởng án treo. Lãnh đạo công ty gã và lãnh đạo trên nữa lau mồ hôi trán: “Thằng này ngon, dám chơi dám chịu”.
Mãn hạn tù, lãnh đạo lật đật trao quyết định cho gã: Gã trở thành giám đốc công ty nói trên, với nhiệm kì không hữu hạn.

Chịu nợ thay.
Trong thời gian “đằng đẵng” ở ghế giám đốc, công ty gã đã ăn nên làm ra. Các cung đường mà gã thi công đều đạt yêu cầu, đặc biệt là không bị bá tánh phàn nàn chi cả. Phải nói, trong một xã hội lấy ăn chia, tham nhũng làm mục đích thì được như gã là tốt rồi.
Có một bạn Trỗi – từ thượng du mới được đổi về xuôi làm giám đốc một xí nghiệp cơ khí nát như tương bần – đang bị thiếu vốn trầm trọng mà không thể nào vay Ngân hàng được (lí do xin nêu ở “tập khác”), gã bèn dùng uy tín của công ty gã đi vay tiền và rót sang xí nghiệp anh bạn, không ăn lời một xu. Chỉ khổ cho gã là năm nào gã cũng phải giả ngọng giải trình về số tiền này. Sau mấy năm trời, bằng số vốn vay cộng với sự kiên nhẫn, sáng tạo, xí nghiệp anh bạn đã “thoát nghèo” và hoàn trả cho bên gã toàn bộ số vay. Cả hai lính Trỗi đều sướng vì cùng thoát cảnh con nợ.

Nhường ghế.
Gần đây, công ty gã chuyển qua “tư nhân hóa”. Giới chủ mới mời gã tiếp tục làm giám đốc. Gã phát biểu: “… khởi đầu của sự thay đổi “thể chế chính trị” thì nên có một giám đốc theo đuổi cho tới hết nhiệm kì. Năm nay tui 58 tuổi, 2 năm nữa tính nghỉ hưu. Nếu tui làm thì 2 năm sau sẽ phải thay … lãnh đạo giữa dòng. Thôi, cho tui nghỉ hưu trước 2 năm cho khỏe”. Cuối cùng công ty đồng ý chạy thủ tục nghỉ hưu sớm cho gã. Nghe nói anh chị em công ty chia tay với gã lâm ly lắm.

Dự án tương lai.
Hiện gã đang làm công tác đuổi gà cho vợ kiêm “chủ tịch danh dự câu lạc bộ nhậu” của công ty nói trên. Gã nói với tụi tôi rằng, gã đang, từng bước, triển khai dự án về kế hoạch 5 năm lần thứ nhất (cho bản thân gã). Cuộc đời của gã vẫn đương ở phía trước.

Hình: K4 hành quân "xẻ dọc Trường sơn" (ở Quế lâm) vào khoảng cuối 1967.